Bebeklerde görülen doğumsal kalp hastalıkları, anne karnındaki gelişim sürecinde ortaya çıkan ciddi sağlık sorunları arasında yer alıyor. Yaklaşık olarak her 100 bebekten biri bu hastalıkla dünyaya gelirken, belirtiler çoğu zaman fark edilmediği için tanıda gecikmeler yaşanabiliyor. Oysa ki morarma, nefes darlığı ya da beslenme zorluğu gibi önemsenmeyen belirtiler kalpte ciddi bir problemi işaret ediyor olabilir. Bu nedenle ailelerin belirtileri iyi tanıması, düzenli kontrolleri aksatmaması ve riskli durumlarda uzman takibinde olması, bebek için hayati önem taşıyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan Ceyran, çocuklarda kalp hastalığının belirtileri hakkında bilgi verdi. 

Her 100 bebekten biri doğuştan kalp hastalığı ile karşılaşabiliyor  

Doğumsal kalp hastalıkları, hamilelik döneminde bebeğin kalbinde gelişen anomalilerdir.

Bebeğin kalbi anne karnında doğru bir gelişme göstermediği için ilerleyen süreçte yapı ve işlev bozukluklarına sahip olur. Yaklaşık olarak yeni doğan her 100 bebekten biri doğuştan kalp hastalıkları ile karşı karşıyadır. Eğer annede doğuştan kalp hastalığı varsa bebekte hastalık görülme riski artar. Yine bebeğin kardeşlerinden birinde doğuştan kalp hastalığının olması da riski artırmaktadır. Bu nedenle 35 yaş ve üzerinde hamilelik yaşayan, daha önce doğuştan kalp hastalığı ve/veya başka anomalili bebek dünyaya getiren kişilerin ayrıntılı fetal ekokardiyografik tetkikleri yaptırması gerekir. Saptanmış kalp anomalileri olan bebek doğumlarının özellikle çocuk kardiyoloji ve çocuk kalp cerrahi bölümleri olan ve yenidoğan yoğun bakım ünitesine sahip hastanelerde yapılması gerekir.

Bebeklerde doğuştan kalp hastalığının 5 işareti 

Ailelerin, bebekteki olası kalp hastalıklarını erken fark edebilmesi ve hekime başvurması için bazı durumlara dikkat etmesi gerekir.

1. Morarma (siyanoz): Dudaklarda, tırnaklarda veya ciltte mavi-mor renk değişikliği dikkat edilmesi gereken durumlardandır. Bu belirtiler kandaki oksijen seviyesinin düşük olduğuna işaret edebilir. Fallot tetralojisi (mavi bebek hastalığı), büyük damarların kalpten ters çıkması, akciğer damar darlığı ve/veya yokluğu gibi başlıca hastalıklar morarma ile seyredebilir.
2. Nefes alma zorluğu: Bebekte hızlı nefes alıp verme, burun kanatlarının açılması veya göğüs kafesinin çekilmesi gibi belirtiler kalp problemlerine işaret edebilir.
3. Beslenme sorunları: Bebek emerken çabuk yoruluyorsa, az miktarda süt alıyor ve kilo alamıyorsa bu bir kalp hastalığı belirtisi olabilir, dikkat edilmelidir.
4. Huzursuzluk veya halsizlik: Sürekli huzursuzluk ya da çok halsiz bir görünümü varsa takip edilmelidir. 
5. Kilo alımında gerilik: Bebek, yaşına göre yeterince kilo alamıyorsa ya da büyüme eğrisinden sapma varsa bu durum kalple ilgili olabilir. Kalpte önemli delikler, ana damarda (aorta) ciddi darlıklar gibi başlıca hastalıklar bu bulgular ile seyredebilir.

 Pediatrik takip gerektiren durumlar

Bebeklerde kalp çarpıntısı veya anormal nabız önemlidir. Bebeğin nabzı hızlı veya düzensiz ise takip gerekebilir. Yine kalpte üfürüm dediğimiz durum tabi ki her zaman ciddi bir sorun olmayabilir, ancak bir pediatrik kardiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve takip edilmelidir.

Ne zaman hemen hekime başvurulmalı?

Bebeklerde herhangi bir bayılma veya bilinç kaybı olduğunda hemen doktora başvurulmalıdır. Soğuk terleme ve solgunluk durumu kalp yetmezliğini işaret edebilir. Kusma ile birlikte morarma veya nefes darlığı yaşanması acil müdahale gerektirebilir. Eğer bu belirtilerden herhangi biri fark edilirse vakit kaybetmeden bir hekime gidilmelidir.

Kalp hastalıklarına karşı aileler bilinçli olmalı

Yeni doğan bebeklerde rutin kontroller önemlidir. Özellikle riskli gebelik sonrası doğan bebeklerde ilk ayda mutlaka bir pediatrik kardiyoloji kontrolünden geçmelidir. Genetik faktörler önemli bir etken olduğu için ailede doğumsal kalp hastalığı öyküsü varsa bebeğin kalp sağlığı daha dikkatli izlenmelidir. Doktorun önerdiği aşılar yaptırılmalı ve enfeksiyon önlemleri alınmalıdır. Çünkü kalp hastalığı olan bebeklerde enfeksiyon riski ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Özellikle RSV gibi virüslerden korunma önemlidir. Yine bebeğin tedavi süreci içerisinde hekimin önerdiği ilaç ve tedavilere tam uyum sağlanmalıdır. Doğuştan kalp hastalıklarının büyük çoğunluğu, doğru tanı konulduktan sonra tedavi edilebilmektedir. Tedavide girişimsel kardiyolojik yöntemlerin yanında, çocuk kalp ameliyatları ile çocuklar sağlıklı olarak yaşamlarına devam edebilirler. 

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı